Een van de mooiste dieren om te fotograferen in Zeeland en de rest van Nederland zijn uilen. Uilen spreken tot de verbeelding. Tot die van mij in ieder geval wel. Ik ben gek op uilen, weet niet waarom precies. In verschillende oude culturen heeft de uil een mythologische betekenis. Die van de Grieken spreekt mij het meeste aan.
In de Griekse mythologie staat de uil voor wijsheid. Pallas Athena, godin van de wijsheid, benoemde de uil als haar vaste begeleider. De uil vloog elke avond rond en keerde terug met ongekende nieuwtjes van de dag.
Hoe dan ook, uilen zijn mooie dieren om te zien én te fotograferen. Dit laatste valt niet altijd mee. In dit artikel geef ik je tips voor het zien en fotograferen van uilen in Nederland en specifiek ook tips voor het zien én fotograferen van uilen in Zeeland.
Soorten uilen in Nederland
Er leven 6 verschillende soorten uilen in Nederland. De kleinste is rond de 20 cm, de grootste rond de 60/70 cm. Er zijn dus grote verschillen in grootte, maar ook hun uiterlijk en leefomgeving verschilt van elkaar. Hieronder geef ik per uil de belangrijkste kenmerken weer, inclusief tips waar ze te vinden zijn. Natuurlijk geef ik je ook tips hoe je het beste de uilen kunt fotograferen.
- Steenuil
- Velduil
- Bosuil
- Kerkuil
- Oehoe
- Ransuil
Naast deze 6 uilen in Nederland komen ook de sperweruil, de sneeuwuil en de ruigpootuil wel eens in Nederland, maar dat is maar sporadisch, dus de kans dat je deze ziet is nihil.
Tip uilen fotograferen in Nederland: huur een hut
Ken je dat? Ben je al uren aan het turen in knotwilgen of op zoek naar uilenkasten om een glimp van de uil op te vangen? Uilen fotograferen valt niet mee, aangezien ze meestal pas in het donker actief worden. Wil je je kansen vergroten? Huur dan eens een fotografiehut waar uilen voorkomen. Wie weet zie je ze wel als jij verstopt in de hut wacht totdat de uil zich laat zien.
1. Steenuil in Nederland
De steenuil is met zijn 22cm de kleinst voorkomende uil in Nederland. Hij is evengroot als een merel, maar door zijn veren lijkt hij veel groter.
Hier leeft de steenuil in Nederland
De steenuil leeft dichtbij de mens, je vindt ze vooral op boeren erven, in agrarisch gebied. Ze houden van schuurtjes, knotwilgen en paaltje om vanaf te jagen. Als je eenmaal steenuilen hebt ontdekt dan is de kans groot dat je ze later weer ziet, want steenuilen blijven het hele jaar door op dezelfde plek. Ze laten zich ook vaak overdag zien in buurt van hun nest of verblijfplaats. Ze houden van veldmuizen en andere kleine dieren, zoals vogels.
De steenuil zien en fotograferen
Steenuilen broeden in knotwilgen, (oude) hoogfruitbomen en in speciale uilenkasten. In Zeeland vind je deze nog veel, vooral in Zuid-Beveland. Kijk dus goed naar knotwilgen én uilenkasten in dit deel van Zeeland. Het is een van de ‘makkelijkste’ soorten om te zien en fotograferen. Zeker ook omdat er een aantal fotografiehutten op plekken staan waar ze vaak voorkomen.
2. Velduil in Nederland
De velduil is 37-39 cm groot en lijkt een beetje op de ransuil met zijn gele ogen. Zijn oorpluimen zijn echter een stuk kleiner. Hij heeft een licht, geelbruine verenkleed met donkerbruine vlekken.
Hier leeft de velduil in Nederland
Hij komt vooral voor in open natte gebieden, zoals moerassen en venen. Maar ook in duinlandschappen met water of polders. Hier jaagt hij op muizen. Een van de weinige uilen die ook overdag actief zijn. Ze leven echter een nomadisch bestaan, dus het blijft nog steeds lastig om een velduil te zien. Velduilen staan op de rode lijst, er zijn nog maar weinig broedvogels in Nederland. De enige broedparen zitten vooral in het Waddengebied.
De velduil zien en fotograferen
Velduilen worden regelmatig in Zeeland gezien. Jagend in de polders of in het duingebied. Ze zwerven echter en leggen grote afstanden af, daarom is het lastig om ‘op zoek te gaan’ naar de velduil. Ik heb zelf nog nooit een velduil gezien of gefotografeerd.
3. Bosuil in Nederland
De bosuil is zo’n 40-42 cm groot en goed te herkennen aan de relatief grote ronde kop met zwarte ogen. De kleur van hun veren varieert van grijs tot roestrood. Overdag houden ze zich schuil in boomholtes of dicht tegen boomstammen aangedrukt. ’s Nachts komen ze tot leven en gaan ze op zoek naar prooien.
Hier leeft de bosuil in Nederland
De bosuil leeft in stadsparken en naald- en loofbossen. En soms zelfs ook in woonwijken waar veel groen is. Het is de meest voorkomende uil in Nederland. Je ziet hem echter maar heel weinig, want het is een echt nachtdier. Wel hoor je vaak zijn roep in het donker. De roep van het mannetje bosuil is angstaanjagend, je hebt het misschien wel eens gehoord.
De bosuil zien en fotograferen
Wil je de bosuil in Zeeland zien en fotograferen? De beste kans maak je in Zeeuws-Vlaanderen én in Boswachterij Westerschouwen bij Burgh-Haamstede.
4. Kerkuil in Nederland
De kerkuil is ongeveer 33-39 cm groot en te herkennen aan zijn hartvormig gezicht. Ze zijn bruinachtig wit, met een gespikkelde borst. De veren zijn roestbruin en grijs.
Hier leeft de kerkuil in Nederland
Hij komt het meest voor in open landschappen, in Nederland vaak in boerenland. Hij zit vaak in schuren en kerken, waar hij zijn naam ook vandaan komt. De kerkuil is een schuwe uil en een typisch nachtdier. Overdag houden ze zich schuil op een donker plekje, op zijn roestplaats of op het nest. ’s Nachts jagen ze in het open veld op prooien, voornamelijk veldmuizen. In principe blijven kerkuilen op dezelfde plaats, zolang ze niet gestoord worden.
De kerkuil zien en fotograferen
De kerkuil komt zeker voor in Zeeland, op verschillende plekken zitten ze in schuren of andere gebouwen. Aangezien dit meestal particuliere gebouwen zijn, heb ik ze zelf nog nooit in het wild gezien of gefotografeerd.
Heb jij een kerkuil op jouw terrein / gebouw? En mag ik die fotograferen? Dan hoor ik het graag.
5. Oehoe in Nederland
De Oehoe is met zijn 60-70 cm een van de grootste uilen ter wereld en de grootste voorkomende uil in Nederland. Hij is 2x zo groot als de meeste uilen. Ze zijn ook te herkennen aan de grote oorpluimen en oranje ogen. Verder hebben ze een bruin gevlekt verenkleed, licht op de borst en donkerder op de vleugels.
Hier leeft de oehoe in Nederland
De oehoe leeft in een zeer gevarieerd landschap, van bossen tot meren en van de kust tot middengebergte. Hun dieet is gevarieerd, ze eten vooral wat er veel voorhanden is, van muizen en ratten tot vogels en heel soms zelfs een vos. Een nest bouwen ze op bergrichels of bij steengroeve. De oehoe staat op de rode lijst van bedreigde diersoorten omdat er erg weinig broedparen in Nederland zijn. Ze komen op verschillende plekken in Nederland voor, maar broeden op maar twee plekke
De oehoe zien en fotograferen
Oehoes broeden niet veel in Nederland, er zijn maar een paar broedparen. Ze broeden vooral in steengroeves, zoals de ENCI groeve bij Maastricht maar ook in de steengroeve bij Winterswijk. Met een telescoop kan je de oehoes hier goed zien. Fotograferen is lastig, want ze zitten ver weg.
6. Ransuil in Nederland
De Ransuil is ongeveer 35-37 cm groot en komt op heel veel plekken voor in Nederland. Je herkent ze goed aan de grote oorpluimen. Verder hebben ze oranje ogen en een bruin gevlekt verenkleed. als een boomschors. Zo zijn ze lastig te zien als ze in de boom zitten.
Hier leeft de ransuil in Nederland
Ransuilen verblijven graag in bomen bij open gebieden, zodat hij goed kan jagen op muizen in het veld. Overdag houden ze zich schuil, tegen de schemer gaan ze op jacht.
De ransuil zien en fotograferen
De grootste kans om ransuilen te spotten heb je tijdens de wintertijd. De ransuilen zoeken elkaar dan op en verblijven in groepen in één of enkele bij elkaar staande bomen. Ze kiezen hier vaak groenblijvende coniferen of dennenbomen voor. Ze zitten vaak minder verstopt in de winter en meer aan de buitenkant, vermoedelijk om zich te kunnen opwarmen aan het zonlicht. Ook in Zeeland heb je kans om in de winter ransuilen te spotten op hun roestplek. Ik zag ze bij duingebied op Walcheren, maar daar zitten ze nu niet meer, na bomenkap. Kijk op waarneming.nl voor de meest recente waarnemingen.
Fotografietips uilen: materiaal en instellingen camera
Als je geluk hebt en je ziet een uil dan wil je deze natuurlijk wel mooi op de foto zetten. Ik geef je tips voor het maken van de mooiste foto’s van uilen inclusief materiaaltips en instellingen van je camera. Ten eerste, uilen fotograferen is heel erg lastig. Zoals gezegd zie je uilen maar weinig overdag. Ze zitten dan vaak verstopt. Het is natuurlijk wel veel makkelijker én mooier als je uilen overdag met veel licht kunt fotograferen dan in de schemer.
Waar vind ik uilen in Zeeland en rest van Nederland?
Hierboven heb ik per uilensoort aangegeven waar je in Zeeland en/of rest van Nederland de uilen kunt tegenkomen. Dit is natuurlijk geen garantie. Zeker niet voor uilen die niet standvastig zijn en een zwervend bestaan leiden. De beste kans om uilen te fotograferen in het wild is door middel van een fotohut. Dan komen ze naar je toe en je stoort ze niet, want je zit verstopt. Daarnaast kan je broedplekken opzoeken, bijvoorbeeld die van de Oehoes in de steengroeve, hier kan je niet dichtbij komen, dus je stoort de vogel daar niet mee. Bij alle vogels geldt altijd op gepaste afstand blijven en de dieren niet of zo min mogelijk storen. Lukt het allemaal niet? Dan kan je natuurlijk altijd nog naar een plek gaan waar ze roofvogels houden om daar de vogels te fotograferen. Maar dat is natuurlijk een stuk minder spannend en geeft minder voldoening.
Lees hier meer over het fotograferen van vogels in een fotohut.
Welk materiaal heb je nodig?
- Camera met grote sensor, liefst systeemcamera of spiegelreflexcamera
- Een telelens van minimaal 400 mm. Liefst lichtsterk
- Een statief bij donker weer of in de schemer
- Goede verrekijker of een telescoop, zodat je de uilen kunt spotten
Instellingen camera
Als je uilen gaat fotograferen heb je meestal niet veel licht. Als je ze overdag ziet, zitten ze meestal in donkere omgeving van bomen met bladeren. Daarnaast fotografeer je vaak ook nog eens richting de lucht. Of je ziet ze pas tegen de schemer, dan heb je uiteraard vaak nog minder licht. Dit betekent dat uilen fotograferen vaak niet makkelijk is. Hieronder tips voor instellingen:
- Grote lensopening, je wilt de uil scherp, de achtergrond onscherp. Daarnaast geeft grote lensopening meer licht
- Snelle sluitertijd. Zeker als de uil beweegt.
- Een hoge(re) ISO. Als je een snelle sluitertijd wil in het donker, zal je 'licht moeten toevoegen'.
- Mogelijk handmatig scherpstellen, als de uil niet helemaal vrij zit óf als je veel tegenlicht hebt. In die gevallen werkt de AF niet altijd zoals jij dat wilt.
- Als je bewegingsonscherpte door jezelf wil tegengaan gebruik je het beste een statief
Schrijf je in voor de nieuwsbrief vol fotografietips en de cursussen agenda en download gratis het e-book 7 tips voor betere natuurfoto’s.
Ook dit soort foto’s leren maken? Geef je dan op voor de basiscursus fotografie
